بیشترین رشد طولی در انسان در چه دوره ای روی می دهد؟

به طور کلی رشد طولی در انسان بر مبنای سرعت رشد و هورمون های کنترل کنندۀ آن در چهار دورۀ اصلی شامل دورۀ پیش از تولد، نوزادی، کودکی و بلوغ قابل تقسیم و ارزیابی است.

فیلیپ گینو دِمونته بیلارد (De Montbeillard) وکیل، نویسنده و طبیعت شناس قرن هجدهم میلادی نمودار رشد قدّی و سرعت رشد پسر خود را طی سال های 1759 تا 1777 میلادی ترسیم کرده است.

سریع ترین دورۀ رشد در زندگی انسان در درون رَحِم مادر یعنی زمانی که پس از گذشت 9 ماه یک سلول منفرد در قالب نوزادی با قد 50 سانتی متر متولّد می شود روی می دهد. اندازۀ نوزاد در بدو تولّد بستگی به اندازه و قدِ مادر و تغذیۀ جنین از جفت (Placenta) داشته که مورد اخیر نیز از وضعیت تغذیۀ مادر تأثیر می پذیرد.

پس از تولّد رشد با سرعت کمتری در دوران نوزادی تا هجده (18) ماهگی ادامه یافته در این دوران نیز رشد کودک به طور قابل توجّهی بستگی به تغذیۀ کافی شیرخوار دارد. در این دوران رشد شیرخوار که تا پیش از تولّد تحت تأثیر محیط رَحِم مادر قرار داشت از قدّی که بر اساس توارث برای کودک دیکته می شود تبعیّت می کند.

روند ناکافی افزایش وزن در این دوران را تحت عنوان نارساییِ رشد (Failure to thrive) می شناسند.

در دوران کودکی نیز رشد طولی کودک با سرعتی کم ولی در طیِ رَوندی یکنواخت و طولانی مدت چهل (40) درصد از رشد قدّی فرد را تأمین می کند. با ظهور دوران بلوغ، کودک یک جهش در سرعت رشد را تجربه کرده از آن پس نرخ رشد به تدریج کاهش یافته تا در نهایت قد نهایی برای هر فرد حاصل شود.

با توجّه به یافته های حاصل از مطالعات سایر کشورها سن جهش رشد در پسران و دختران به طور میانگین به ترتیب در سنین 11 و 9 سالگی آغاز و حداکثر سرعت رشد به ترتیب مربوط به سنین 13.5 و 11.5 سالگی بوده است.